طب سالمندان(Geriatric Medicine) ، رشته تخصصی بالینی است که به تمامی مسائل پزشکی، روانشناختی و اجتماعی گروه سنی سالمندان میپردازد و هدف آن حفظ یا برگرداندن عملکرد و یا تأمین کیفیت زندگی مطلوب برای افراد ۶۰ ساله و بالاتر است. متخصصان این رشته، با ارزیابی مشکلات جسمی، روانی، عملکردی و اجتماعی سالمندان در جهت پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری ها، همچنین بازتوانی ناشی از آنها میکوشند.متخصصین سالمندی باید دانش بین رشته ای داشته باشند و همراه با همکاری سایر متخصصین رشته پزشکی به درمان جامع بیمار بپردازد.
یکی از اهداف ارزیابی های جامع سالمندی، مشخص کردن توانمندی های عملکردی و وضعیت فیزیولوژیک فرد سالمند، شناسایی مشکلات قابل درمان و تبیین استراتژیهایی به منظورکاهش طول مدت و هزینه بستری، پیشگیری یا به حداقل رساندن ناتوانی ها، همچنین بهبود عملکرد و کیفیت زندگی فرد است.
علاوه بر آن، این ارزیابی چند بعدی به ایجاد یک برنامه درمانی هماهنگ و ادغام یافته و همچنین برنامهریزی برای پیگیری درازمدت فرد سالمند کمک می کند.
سندرم های سالمندی از جمله دلیریوم، بی اختیاری ادراری، اختلال شناختی، سوءتغذیه، اختلالات تعادلی و راه رفتن، زخم بستر، مشکلات خواب، اختلالات حسی، خستگی و سرگیجه - که در سالمندان بسیار شایع هستند و تاثیر مهمی بر کیفیت زندگی و ناتوانی فرد دارند - اغلب در ارزیابی های معمول پزشکی مورد توجه قرار نمی گیرند؛ اما با انجام ارزیابی های جامع سالمندی توسط متخصص طب سالمندی، به خوبی قابل شناسایی هستند.
علاوه بر این، مدیریت سالمند مبتلا به چندین بیماری مزمن همزمان و سندرمهای ویژه دوره سالمندی، مانند زمین خوردن (Fall) و مشکلات حرکتی، مصرف همزمان چندین دارو (Polypharmacy) ، زخم بستر، اختلالات شناختی و مشکلات حافظه، بیاختیاری ادراری، درد، افسردگی، بیخوابی و سایر اختلالات خواب، مشکلات تغذیه، پوکی استخوان، همچنین توانبخشی طولانی مدت ( به عنوان مثال پس از سکته مغزی یا جراحی تعویض مفصل )، درمانها و مراقبتهای نگهدارنده (Palliative Care)، مراقبتهای پایان حیات و آموزش به اعضای خانواده سالمند مبتلا به بیماری مزمن از سایر خدماتی است که توسط متخصصان طب سالمندان ارائه می شود.
بدین ترتیب فرد سالمند مبتلا به چندین بیماری مختلف به جای مراجعه به پزشکان متعدد، توسط یک فرد متخصص طب سالمندان که دید جامع نگر دارد، ویزیت و ارزیابی شده و در صورت نیاز از مشاوره و همکاری سایر متخصصان نیز استفاده می شود؛ این امر منجر به صرفهجویی قابل توجه در وقت و هزینه فرد سالمند و خانواده وی شده و احتمال تداخل درمان و عوارض دارویی نیز به حداقل می رسد.
داشتن دوره سالمندی موفق و فعال و همراه با حداقل مشکلات و ناتوانی ها، مستلزم توجه و آماده شدن برای آن، با غربالگری و پیشگیری از بیماری ها، همچنین کنترل مناسب اختلالات و بیماری های مزمن در دوره جوانی و میانسالی، در راستای به حداقل رساندن عوارض آن ها در سالمندی است. بنابراین افراد میانسال نیز می توانند مخاطب خدمات ارائه شده در سیستم طب سالمندان باشند.